Mandschurische Schrift


aus Wikipedia, der freien Enzyklopädie
Wechseln zu: Navigation, Suche
Datei:Manjui gisun.svg
„Mandschu” in mandschurischer Schrift

Die mandschurische Schrift ist eine Adaption der mongolischen Schrift für die Sprache der Mandschuren, einer tungusischen Sprache.

Beispiele

mandschurische Schrift (rechts neben der chinesischen Schrift) in der Verbotenen Stadt mongolische, tibetische, chinesische und mandschurische Schrift (im Lamatempel von Peking) mandschurische Schrift (rechts) im Sommerpalast von Chengde

Schreibrichtung

Die mandschurische Schrift wird wie die mongolische Schrift und die traditionelle chinesische Schrift von oben nach unten geschrieben.

Geschichte

Die mandschurische Schrift war während der Qing-Dynastie neben der chinesischen Schrift die offizielle Schrift des chinesischen Reichs. Inschriften in Mandschurisch finden sich heute noch in der Verbotenen Stadt.

Nach der mandschurischen Überlieferung (55px manju-i yargiyan kooli, chinesisch: 滿洲實錄 Mǎnzhōu Shílù) entschied der Mandschu-Anführer Nurhaci 1599, die mongolische Schrift für die Sprache des Mandschu-Volks anzupassen. Er bedauerte es, dass ungebildete Chinesen oder Mongolen ihre eigene Sprache verstehen konnten, wenn sie ihnen vorgelesen wurde. Das war nicht der Fall bei den Mandschus, deren Dokumente von mongolischen Schreibern aufgezeichnet wurden. Die daraus entstandene Schrift hieß tongki fuka akū hergen ("Schrift ohne Punkte und Kreise").

Erst 1632 fügte Dahai diakritische Zeichen hinzu, um die vielen Zweideutigkeiten der mongolischen Schrift zu beseitigen.

Alphabet

Zeichen Umschrift Unicode Anmerkungen
isoliert Anfang Mitte Ende
Vokale
ᠠ᠊ ᠊ᠠ᠊ ᠊ᠠ a 1820
᠊ᠠ᠋
ᡝ᠊ ᠊ᡝ᠊ ᠊ᡝ e 185D
(Datei:Mongol a tail 2.jpg)
ᡳ᠊ ᠊ᡳ᠊ ᠊ᡳ i 1873
᠊ᡳ᠌᠊
᠊ᡳ᠍᠊ ᠊ᡳ᠋
᠊ᡳ᠌
ᠣ᠊ ᠊ᠣ᠊ ᠊ᠣ o 1823
᠊ᠣ᠋
ᡠ᠊ ᠊ᡠ᠊ ᠊ᡠ u 1860
 ??
ᡡ᠊ ᠊ᡡ᠊ ᠊ᡡ ū/uu/v
(Datei:Mongol y1 head.jpg) ᠊ᡟ᠊ ᠊ᡟ y/y/i' 185F
ᠨ᠊ ᠊ᠨ᠋᠊ ᠊ᠨ n 1828
᠊ᠨ᠊
᠊ᠩ᠊ ᠊ᠩ ng 1829
ᡴ᠊ ᠊ᡴ᠊ ᠊ᡴ k [q] 1874
᠊ᡴ᠋᠊
(Datei:Mongol k head.jpg) ᠊ᡴ᠌᠊ ᠊ᡴ᠋ k [k] 1874
ᡤ᠊ ᠊ᡤ᠊ g [ɢ] 1864
g [g] 1864
ᡥ᠊ ᠊ᡥ᠊ h [χ] 1865
h [x] 1865
ᠪ᠊ ᠊ᠪ᠊ ᠊ᠪ b 182A
ᡦ᠊ ᠊ᡦ᠊ p 1866
ᠰ᠊ ᠊ᠰ᠊ ᠊ᠰ s 1867
ᡧ᠊ ᠊ᡧ᠊ ᠊ᡧ š 1867
ᡨ᠋᠊ ᠊ᡨ᠋᠊ t 1868
᠊ᡨ
ᡨ᠊ ᠊ᡨ᠊
ᡩ᠊ ᠊ᡩ᠊ d 1869
ᡩ᠋᠊ ᠊ᡩ᠋᠊
ᠯ᠊ ᠊ᠯ᠊ ᠊ᠯ l 182F
ᠮ᠊ ᠊ᠮ᠊ ᠊ᠮ m 182E
ᠴ᠊ ᠊ᠴ᠊ c/ch/c 1834
ᠵ᠊ ᠊ᠵ᠊ j/zh/j 1835
ᠶ᠊ ᠊ᠶ᠊ y 1836
ᡵ᠊ ᠊ᡵ᠊ ᠊ᡵ r 1875
ᡶ᠊ ᠊ᡶ᠊ f 1876
ᡶ‍᠋ ᠊‍ᡶ‍
ᠸ᠊ ᠊ᠸ᠊ v (w) 1838
ᠺ᠊ ᠊ᠺ᠊ k'/kk/k῾/k’ 183A
ᡬ᠊ ᠊ᡬ᠊ g'/gg/ǵ/g’ 186C
ᡭ᠊ ᠊ᡭ᠊ h'/hh/h́/h’ 186D
ᡮ᠊ ᠊ᡮ᠊ ts'/c/ts῾/c 186E
ᡯ᠊ ᠊ᡯ᠊ dz/z/dz/z 186F
ᡰ᠊ ᠊ᡰ᠊ ž/rr/ž/r’ 1870
ᡱ᠊ ᠊ᡱ᠊ c'/ch/c῾/c’ 1871
ᡷ᠊ ᠊ᡷ᠊ j/zh/j̊/j’ 1877

Silben

Die mandschurische Schrift hat 131 Silben:

a e i o u ū ᠨᠠ na ᠨᡝ ne ᠨᡳ ni ᠨᠣ no ᠨᡠ nu ᠨᡡ
ᡴᠠ ka ᡤᠠ ga ᡥᠠ ha ᡴᠣ ko ᡤᠣ go ᡥᠣ ho ᡴᡡ ᡤᡡ ᡥᡡ
ᠪᠠ ba ᠪᡝ be ᠪᡳ bi ᠪᠣ bo ᠪᡠ bu ᠪᡡ ᡦᠠ pa ᡦᡝ pe ᡦᡳ pi ᡦᠣ po ᡦᡠ pu ᡦᡡ
ᠰᠠ sa ᠰᡝ se ᠰᡳ si ᠰᠣ so ᠰᡠ su ᠰᡡ ᡧᠠ ūa ᡧᡝ še ᡧᡳ ši ᡧᠣ šo ᡧᡠ šu ᡧᡡ šū
ᡨᠠ ta ᡩᠠ da ᡨᡝ te ᡩᡝ de ᡨᡳ ti ᡩᡳ di ᡨᠣ to ᡩᠣ do ᡨᡠ tu ᡩᡠ du
ᠯᠠ la ᠯᡝ le ᠯᡳ li ᠯᠣ lo ᠯᡠ lu ᠯᡡ ᠮᠠ ma ᠮᡝ me ᠮᡳ mi ᠮᠣ mo ᠮᡠ mu ᠮᡡ
ᠴᠠ ca ᠴᡝ ce ᠴᡳ ci ᠴᠣ co ᠴᡠ cu ᠴᡡ ᠵᠠ ja ᠵᡝ je ᠵᡳ ji ᠵᠣ jo ᠵᡠ ju ᠵᡡ
ᠶᠠ ya ᠶᡝ ye ᠶᠣ yo ᠶᡠ yu ᠶᡡ ᡴᡝ ke ᡤᡝ ge ᡥᡝ he ᡴᡳ ki ᡤᡳ gi ᡥᡳ hi ᡴᡠ ku ᡤᡠ gu ᡥᡠ hu
ᠺᠠ k'a ᡬᠠ g'a ᡭᠠ h'a ᠺᠣ k'o ᡬᠣ g'o ᡭᠣ h'o ᡵᠠ ra ᡵᡝ re ᡵᡳ ri ᡵᠣ ro ᡵᡠ ru ᡵᡡ
ᡶᠠ fa ᡶᡝ fe ᡶᡳ fi ᡶᠣ fo ᡶᡠ fu ᡶᡡ ᠸᠠ wa ᠸᡝ we
ᡮᠠ ts'a ᡮᡝ ts'e ᡮᡟ ts ᡮᠣ ts'o ᡮᡠ ts'u ᡯᠠ dza ᡯᡝ dze ᡯᡳ dzi ᡯᠣ dzo ᡯᡠ dzu
ᡰᠠ ža ᡰᡝ že ᡰᡳ ži ᡰᠣ žo ᡰᡠ žu ᠰᡟ sy ᡱᡳ c'y ᡷᡳ jy

Literatur

Weblinks