Rømer-Skala
Die Rømer-Skala ist eine alte Temperaturskala und gilt als Vorläufer der Fahrenheit- und Celsius-Skalen. Sie wurde 1701 von dem dänischen Astronomen Ole Christensen Rømer (1644–1710) entwickelt. Temperaturen nach dieser Skala werden in Grad Rømer (Abk.: °Rø) angegeben.
Der Nullpunkt der Skala wird über den Schmelzpunkt von Salzlake definiert. Als zweiten Referenzpunkt der Skala nutzte Rømer den Siedepunkt von Wasser und setzte diesen auf 60 °Rø. Zu den Werten zwischen diesen beiden Punkten gelangte er durch lineare Gradeinteilung mit Interpolation. Nach dieser Skala hat Eis einen Schmelzpunkt von 7,5 °Rø.
Daniel Gabriel Fahrenheit hörte von der Arbeit von Rømer und besuchte ihn 1708. Er übernahm die Idee zweier Referenzpunkte (Siede- und Schmelzpunkt bestimmter Stoffe) und setzte sich zum Ziel, diese Skala zu verbessern. 1714 entwickelte er daraus die Fahrenheit-Skala. Auch Celsius übernahm diese Idee für seine Celsius-Skala.
Temperaturskalen
Einheit | Einheitenzeichen | unterer Fixpunkt F1 | oberer Fixpunkt F2 | Skalenintervall | Erfinder | Entstehungsjahr | Verbreitungsgebiet |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Kelvin | K | T0 = 0 K | TTri(H2O) = 273,16 K | <math>\frac{F_2 - F_1}{273{,}16}</math> | William Thomson Baron Kelvin | 1848 | weltweit (SI-Einheit) <ref group="Anm" name="eins"/> |
Grad Celsius | °C | TSchm(H2O) = 0 °C <ref group="Anm" name="zwei"/> |
TSied(H2O) = 100 °C <ref group="Anm" name="zwei"/> |
<math>\frac{F_2 - F_1}{100}</math> | Anders Celsius | 1742 | weltweit |
Grad Fahrenheit | °F | TKältem. = 0 °F <ref group="Anm" name="drei"/> |
TMensch = 96 °F <ref group="Anm" name="drei"/> |
<math>\frac{F_2 - F_1}{96}</math> | Daniel Fahrenheit | 1714 | USA |
Grad Rankine | °Ra, °R | T0 = 0 °Ra | – | <math>1^\circ Ra \; \stackrel{\mathrm{def}}= \; 1^\circ F</math> | William Rankine | 1859 | USA |
Grad Delisle | °De, °D | TSchm(H2O) = 150 °De | TSied(H2O) = 0 °De | <math>\frac{F_2 - F_1}{150}</math> | Joseph-Nicolas Delisle | 1732 | Russland (19. Jhd.) |
Grad Réaumur | °Ré, °Re, °R | TSchm(H2O) = 0 °Ré | TSied(H2O) = 80 °Ré | <math>\frac{F_2 - F_1}{80}</math> | René-Antoine Ferchault de Réaumur | 1730 | Westeuropa bis Ende 19. Jhd. |
Grad Newton | °N | TSchm(H2O) = 0 °N | TSied(H2O) = 33 °N | <math>\frac{F_2 - F_1}{33}</math> | Isaac Newton | ≈ 1700 | keines |
Grad Rømer | °Rø | TSchm(Lake) = 0 °Rø <ref group="Anm" name="vier"/> |
TSied(H2O) = 60 °Rø | <math>\frac{F_2 - F_1}{60}</math> | Ole Rømer | 1701 | keines |
Anmerkungen zur Tabelle:
<references group="Anm"> <ref name="eins">Ursprünglich über Celsius-Skala definiert, ΔT = 1 K ≡ 1 °C.</ref> <ref name="zwei">Traditionelle Fixpunkte; ursprünglich umgekehrt (ähnlich wie Delisle-Skala); heute über Kelvin-Skala definiert, ΔT = 1 °C ≡ 1 K, also der 273,16-te Teil von TTri(H2O) = 0,01 °C.</ref> <ref name="drei">Genutzt wurde die Temperatur einer Kältemischung von Eis, Wasser und Salmiak oder Seesalz (−17,8 °C) und die „Körpertemperatur eines gesunden Menschen“ (35,6 °C); heute über TSchm(H2O) = 32 °F und TSied(H2O) = 212 °F sowie ΔT = (F2−F1) / 180 definiert.</ref> <ref name="vier">Genutzt wurde die Schmelztemperatur einer Salzlake (−14,3 °C).</ref> </references> |
Temperaturumrechnung
→ von → | Kelvin (K) | Grad Celsius (°C) | Grad Réaumur (°Ré) | Grad Fahrenheit (°F) |
---|---|---|---|---|
↓ nach ↓ | ||||
TKelvin | = TK | = TC + 273,15 | = TRé · 1,25 + 273,15 | = (TF + 459,67) · 5⁄9 |
TCelsius | = TK − 273,15 | = TC | = TRé · 1,25 | = (TF − 32) · 5⁄9 |
TRéaumur | = (TK − 273,15) · 0,8 | = TC · 0,8 | = TRé | = (TF − 32) · 4⁄9 |
TFahrenheit | = TK · 1,8 − 459,67 | = TC · 1,8 + 32 | = TRé · 2,25 + 32 | = TF |
TRankine | = TK · 1,8 | = TC · 1,8 + 491,67 | = TRé · 2,25 + 491,67 | = TF + 459,67 |
TRømer | = (TK − 273,15) · 21⁄40 + 7,5 | = TC · 21⁄40 + 7,5 | = TRé · 21⁄32 + 7,5 | = (TF − 32) · 7⁄24 + 7,5 |
TDelisle | = (373,15 − TK) · 1,5 | = (100 − TC) · 1,5 | = (80 − TRé) · 1,875 | = (212 − TF) · 5⁄6 |
TNewton | = (TK − 273,15) · 0,33 | = TC · 0,33 | = TRé · 33⁄80 | = (TF − 32) · 11⁄60 |
→ von → | Grad Rankine (°Ra) | Grad Rømer (°Rø) | Grad Delisle (°De) | Grad Newton (°N) |
↓ nach ↓ | ||||
TKelvin | = TRa · 5⁄9 | = (TRø − 7,5) · 40⁄21 + 273,15 | = 373,15 − TDe · 2⁄3 | = TN · 100⁄33 + 273,15 |
TCelsius | = TRa · 5⁄9 − 273,15 | = (TRø − 7,5) · 40⁄21 | = 100 − TDe · 2⁄3 | = TN · 100⁄33 |
TRéaumur | = TRa · 4⁄9 − 218,52 | = (TRø − 7,5) · 32⁄21 | = 80 − TDe · 8⁄15 | = TN · 80⁄33 |
TFahrenheit | = TRa − 459,67 | = (TRø − 7,5) · 24⁄7 + 32 | = 212 − TDe · 1,2 | = TN · 60⁄11 + 32 |
TRankine | = TRa | = (TRø − 7,5) · 24⁄7 + 491,67 | = 671,67 − TDe · 1,2 | = TN · 60⁄11 + 491,67 |
TRømer | = (TRa − 491,67) · 7⁄24 + 7,5 | = TRø | = 60 − TDe · 0,35 | = TN · 35⁄22 + 7,5 |
TDelisle | = (671,67 − TRa) · 5⁄6 | = (60 − TRø) · 20⁄7 | = TDe | = (33 − TN) · 50⁄11 |
TNewton | = (TRa − 491,67) · 11⁄60 | = (TRø − 7,5) · 22⁄35 | = 33 − TDe · 0,22 | = TN |